Miasta partnerskie, znane również jako miasta zaprzyjaźnione, to relacja między miastami mająca na celu promowanie kultury, edukacji, wymiany gospodarczej i politycznej. Kielce, znane jako stolica województwa świętokrzyskiego w Polsce, aktywnie uczestniczą w tej globalnej sieci. Poniżej znajduje się przegląd miast partnerskich Kielc oraz kontekst ich współpracy.
Gotha
Gotha to miasto położone w regionie Turyngii, w środkowej części Niemiec, u podnóża Lasu Turyńskiego. Swoje korzenie wywodzi z 775 roku, kiedy to po raz pierwszy zostało wspomniane w dokumentach. W XII wieku otrzymało prawa miejskie i stało się rezydencją dynastii Wettinów.
W historii miasta wyodrębniają się ważne okresy. Od 1640 do 1825 roku Gotha była stolicą księstwa Sachsen-Gotha, a później, w latach 1826-1918, rezydencją książąt Sachsen-Koburg-Gotha, wspólnie z pobliskim Koburgiem. W roku 1875 miasto gościło zjazd zjednoczeniowy partii socjalistycznej, co stanowi istotne wydarzenie w historii niemieckiego ruchu robotniczego.
Dane statystyczne z 1997 roku podają, że liczba mieszkańców Gothy wynosiła wówczas 52 383 osoby. Miasto jest znane ze swojego przemysłu, zwłaszcza maszynowego, związanego ze środkami transportu (takimi jak wagony czy kontenery), metalowego i gumowego. Istotnym elementem gospodarki miasta jest także poligrafia, w tym wydawnictwo kartograficzne VEB Hermann Haack.
Jako ośrodek turystyczny, Gotha przyciąga swymi zabytkami. Do głównych atrakcji należą regionalne muzea, kościoły w stylach gotyckim i barokowym, historyczny budynek ratusza oraz wczesnobarokowy zamek Friedrichstein. Zamek ten, ze swoim kościołem i teatrem, stanowi jedno z najważniejszych miejsc, które warto zwiedzić, odwiedzając to urokliwe miasto.
Ramla
Ramla, usytuowana w samym sercu Izraela, między Tel Awiwem a Jerozolimą, to malownicze miasto o bogatej historii i zróżnicowanej mozaice etnicznej i kulturowej. Liczące 69 000 mieszkańców, z których 80% to Żydzi, a pozostałą część stanowią Muzułmanie, Ramla stanowi interesujący przykład współistnienia różnych kultur.
Założone w 716 roku n.e. przez kalifa Sulaymana ibn Abd al-Malika, miasto początkowo było stolicą arabskiej prowincji. Jego nazwa, wywodząca się od arabskiego słowa „raml”, czyli „piasek”, odzwierciedla charakterystykę regionu. Kluczowe znaczenie dla rozwoju miasta miało jego strategiczne położenie na przecięciu ważnych szlaków handlowych łączących Egipt z Syrią oraz Jerozolimę z wybrzeżem.
Ramla, będąc ważnym ośrodkiem handlowym, była także miastem umocnionym, otoczonym murami obronnymi. W XI wieku została zdobyta przez Krzyżowców, a pod panowaniem tureckim popadła w ruinę. Ożywienie i ponowny rozwój nastąpiły dopiero pod koniec XIX wieku.
Dramatyczny moment w historii miasta miał miejsce podczas wojny żydowsko-arabskiej w 1948 roku, gdy Ramla znalazła się na linii frontu. Po zdobyciu przez Izraelczyków większość arabskich mieszkańców uciekła, a miasto stało się przedmiotem żydowskiej kolonizacji.
W dzisiejszych czasach Ramla jest dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem, znanym jako krajowy lider w produkcji urządzeń telekomunikacyjnych i cementu.
Wśród atrakcji turystycznych miasta warto wymienić biały minaret Wielkiego Meczetu, zwanego również meczetem Omari. Ponadto, charakterystycznym punktem orientacyjnym jest Hospicjum św. Nikodema i św. Józefa z Arymatei, z kwadratową wieżą z zegarem, które niegdyś służyło franciszkańskim mnichom, a także było wykorzystywane przez Napoleona jako dowództwo podczas jego próby podboju Palestyny. Ta mieszanka historycznych i kulturowych wpływów sprawia, że Ramla jest fascynującym miejscem do odkrywania.
Budapeszt Czepel
Czepel, znana również jako XXI dzielnica Budapesztu, jest wyjątkowym obszarem miasta, zlokalizowanym na wyspie otoczonej przez wody Dunaju. Historia i rozwój dzielnicy są ściśle związane z Centralną Metalurgią Czepelowską, która przez długi czas była tu zlokalizowana. Pomimo likwidacji tej wielkiej fabryki w okresie transformacji ustrojowej, teren nie stracił swojego znaczenia przemysłowego, a wiele mniejszych i większych firm, zarówno węgierskich, jak i zagranicznych, zdecydowało się osiedlić na jej miejscu.
Czepel to nie tylko obszar przemysłowy, ale także miejscowość domowa, zamieszkana przez niemal 90 tysięcy ludzi. Charakteryzuje się różnorodnością zabudowy, od domów z ogródkami po osiedla bloków mieszkalnych. W dzielnicy działają liczne placówki oświatowe, takie jak szkoły podstawowe i średnie, a także różne instytucje kulturalne.
Jedną z ciekawostek Czepel jest utrzymywanie braterskich relacji z kilkoma innymi miastami, takimi jak niemiecki Neuenburg am Rhein, fiński Juankoski, Nagyszalonta w Rumunii oraz Vamosgalafa. Współpraca ta skupia się głównie na wymianie w dziedzinach edukacji, kultury i sztuki, stanowiąc most łączący różne narody i kultury.
Czepel, z jego unikalną historią i zróżnicowaną strukturą, stanowi istotny element pejzażu Budapesztu i odzwierciedla zarówno przeszłość przemysłową, jak i teraźniejszość zróżnicowaną kulturowo i społecznie.
Winnica
Winnica to ważne miasto obwodowe na Ukrainie, położone nad rzeką Boh, na terenie Wyżyny Wołyńsko-Podolskiej. Liczba mieszkańców wynosiła 371 433 w kwietniu 2012 roku.
Historia Winnicy sięga 1363 roku, kiedy to po raz pierwszy zostało wspomniane w źródłach historycznych. Początkowo było częścią księstwa halicko-włodzimierskiego, a od 1395 roku weszło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1569 roku Winnica stała się częścią Korony, a prawa miejskie uzyskała w XV wieku lub w 1. połowie XVI wieku. Od 1589 roku była siedzibą sądów grodzkich i ziemskich oraz sejmików.
W 1793 roku miasto znalazło się w zaborze rosyjskim, stając się w XIX wieku centrum handlu i przemysłu spożywczego. W latach 1922-1991 Winnica leżała w granicach Ukraińskiej SRR. Była również okupowana przez wojska niemieckie w latach 1941-1944.
Współcześnie Winnica jest istotnym ośrodkiem przemysłowym i kulturalno-naukowym zachodniej Ukrainy. Przemysł spożywczy, włókienniczy, chemiczny, odzieżowy, drzewny i maszynowy rozwijają się tu prężnie. W 2007 roku kielecki „Barlinek” otworzył swoją fabrykę w mieście. Edukację wyższą reprezentują tu 4 państwowe uczelnie oraz kilka niepublicznych.
Od 2010 roku w Winnicy działa Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, którego powstanie wsparł samorząd Kielc.
Wśród atrakcji turystycznych Winnicy wyróżniają się liczne zabytki. Do najważniejszych z nich należą: kościół i klasztor Jezuitów z XVII i XVIII wieku (przebudowane na szkołę w XX wieku), kościół i klasztor Dominikanów z XVII i XIX wieku (przebudowane po 1945 roku na salę koncertową, obecnie kościół greckokatolicki), cerkwie z XVIII wieku, pałac Grocholskich z XVIII wieku oraz dom-muzeum słynnego rosyjskiego chirurga i anatomia N.I. Pirogowa.
Orange
Orange to urokliwe miasto położone w południowej części Francji, w departamencie Vaucluse, nieopodal Awinionu. Z populacją wynoszącą 19 000 mieszkańców w roku 1990, miasto ma bogatą i zróżnicowaną historię.
Znane w starożytności jako Arausio, za czasów cesarza Oktawiana Augusta (27 p.n.e.-14 n.e.) stało się jedną z najzamożniejszych kolonii rzymskich na terenie dzisiejszej Francji. W średniowieczu Orange było częścią Burgundii, a od XI wieku funkcjonowało jako niezależne hrabstwo. Od 1530 do 1701 roku znajdowało się pod rządami dynastii Nassau, która przyjęła nazwę „orańska” od nazwy miasta. W 1713 roku miasto zostało zdobyte przez Ludwika XIV i włączone do Delfinatu, a ostatecznie wcielone do Francji na mocy traktatu w Utrechcie tego samego roku.
Dziś Orange jest ważnym ośrodkiem handlowym regionu, ale to turystyka odgrywa kluczową rolę w lokalnej gospodarce. Miasto przyciąga zwiedzających swoimi zabytkami, takimi jak imponujący rzymski teatr z amfiteatrem mogącym pomieścić 41 tysięcy widzów czy monumentalny łuk triumfalny Mariusza z I wieku. Warto również odwiedzić bramę miejską, kapitol oraz romańską katedrę Notre-Dame, datującą się na XII-XVII wiek.
W 1992 roku miasto Kielce nawiązało współpracę z Orange, podpisując umowę dotyczącą wspólnych działań w dziedzinach takich jak gospodarka, ochrona środowiska, kultura, edukacja, turystyka, sport i administracja lokalna. Ta współpraca symbolizuje dążenie do budowania mostów między różnymi kulturami i społecznościami, co jest odzwierciedleniem globalnej wymiany i zrozumienia charakterystycznego dla współczesnego świata.
Yuyao
Miasto Yuyao, zlokalizowane na wschodnim wybrzeżu Chin w prowincji Zheijang, leży w bliskim sąsiedztwie Szanghaju, zaledwie 40 km na zachód od Ningbo, do którego administracyjnie należy. Ta dynamicznie rozwijająca się aglomeracja, zamieszkana przez około 800 tysięcy osób, rozciąga się na powierzchni 1,527 km².
W dniu 25 września 2013 roku została podpisana Umowa Partnerska, która zainicjowała współpracę między Yuyao a Kielcami w Polsce. Umowę zawarli Pierwszy Sekretarz miasta Yuyao, pan Mao Hongfang, oraz Prezydent Kielc, Wojciech Lubawski. Porozumienie to stało się fundamentem wspólnych działań i wymiany doświadczeń między oboma miastami, otwierając drogę do dalszej kolaboracji i wzajemnego zrozumienia.
Taizhou
Taizhou, dynamiczne miasto utworzone w 1994 roku, znajduje się w środkowej części wybrzeża Morza Wschodnio-Chińskiego, w prowincji Zhejiang. Współpraca między Taizhou a Kielcami w Polsce została zainicjowana przez Polsko-Chińską Fundację Promocji Kultury i Sztuki Dong Feng, która zorganizowała wymianę w dziedzinach kultury, nauki i sportu między tymi miastami.
W 2009 roku Polska, jako istotny partner handlowy Taizhou, osiągnęła poziom handlu eksportowego i importowego z tym miastem, wynoszący 145,26 miliona USD. Rok później, 609 firm z Taizhou eksportowało do Polski różnorodne produkty, takie jak zawory, motocykle, meble, części samochodowe, wyroby miedziane, pompy wodne i oświetlenie.
Taizhou, dzięki uproszczonym procedurom dla inwestycji zagranicznych, skutecznie konkurowało na rynku inwestycji, przyciągając kapitał i budując mocne więzi gospodarcze z partnerami zagranicznymi, w tym z Polską.
Na koniec
Miasta partnerskie Kielc są różnorodne i odzwierciedlają globalne zobowiązanie miasta do wspierania dialogu międzykulturowego, zrównoważonego rozwoju i współpracy międzynarodowej. Poprzez te relacje, Kielce dążą do tworzenia trwałych więzi i wymiany, które przynoszą korzyści zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym.